Bilgi Toplumu olmak hükümet politikası olmaktan çıkarılıp, devlet politikası haline getirilmiştir. Internet, olmazsa olmaz bir iletişim aracı olarak kabul edilerek, bütün resmi ve özel işler ile ticari işlemleri, kısaca bütün ortak hayatı her yönüyle açık, güvenilir ve sürdürülebilir hale getirmek ve bunların kullanıcılarını eğitmek, yetiştirmek amacıyla seferberlikler başlatılmıştır. Sivil toplum kuruluşları hemen her ülkede bu konuda da önderlik yapmaktadırlar.

e-Devlet uygulamasında dünyada Singapur ilk sırada yer almaktadır.  ABD ve Avustralya’da  eyaletler bazında e-Devlet uygulamaları bulunmaktadır.  İngiltere ve İrlanda ise e-Devlet'e  hedeflenen süreler içerisinde geçeceklerini duyurmuşlardır.  İrlanda 2001, Japonya ve ABD  2003, Kanada 2004 ve İngiltere 2005 yılında e-Devlet sistemlerini tamamlayacaklarını belirtmişlerdir.

Öte yandan, Avrupa Komisyonu, Aralık 1999 tarihli e-Europe Girişimi ile, Avrupa’nın dünyadaki en dinamik ve rekabet gücü en yüksek pazar haline getirilmesini amaçlamıştır. Buna yönelik olarak özellikle Internet alanında yeni ekonomi için altyapı kurulmasının hedeflenmiştir. Bu çerçevede üç temel amaç belirlenmiştir; daha ucuz, daha hızlı ve daha güvenli Internet; insan kaynaklarına  yatırım ve Internet kullanımını özendirmek. 2003 tarihine kadar sürecek bir eylem planı çerçevesinde, bu hedeflere yönelik ölçüm kriterleri  saptanmıştır.

Bununla birlikte AB, adaylık sürecinde bulunan Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinin de benzer hedeflere ulaşmasını sağlamak amacıyla e-Avrupa+ girişimini başlatmış ve bu kapsamda ülkemizin de katılımını istemiştir.

Dünya’daki uygulamalara baktığımızda e-Devlet çalışmalarının, yerel yönetim servislerinin geliştirilmesine yönelik bilgisayar uygulama çalışmaları şeklinde ortaya çıktığı görülmektedir. Bununla birlikte; İngiltere, Hollanda, Belçika ve Fransa’daki e-Devlet oluşumu çalışmalarında, özellikle “kurumsal iletişimin sağlanması, yasal düzenlemeler ve kişi haklarının korunması “ konularında sivil toplum örgütlerinin önemli katkıları alınmıştır. Bu ülkelerde sivil toplum örgütlerinin e-Devlet  oluşumuna katkıları yaklaşık beş yıldır süregelmektedir. Benzer şekilde, başta ABD’de olmak üzere, birçok Avrupa Birliği ülkesinde Üniversiteler e-Devlet çalışmalarının doğrudan içinde yer almaktadır. Kanada ve Singapur’da ise e-Devlet çalışmalarını bu amaçla kurulmuş olan enstitü ve kurumlar yönlendirmektedir.

Model alınabilecek oldukça anlamlı bir yapılanma örneği:

İngiltere’de e-Devlet çalışmaları

İngiltere’de “e-Devlet” çalışmaları yaklaşık 8 yıl öncesine dayanmaktadır. Bu çalışmaların ilk örnekleri diğer ülkelerde olduğu gibi “bilgilenme amaçlı web sayfaları” dır. Daha sonraları ise bu web sayfaları “etkileşimli web siteleri” ne dönüştürülmüştür.

İngiltere’deki e-Devlet çalışmalarını diğer ülke örneklerinden ayıran en belirgin uygulama, e-Devlet’in oluşturulmasında demokrasinin toplumun tüm kesimlerince kullanımının gözetilmesidir. İngiltere hükümeti, e-Devlet çalışmalarını yürütürken, elektronik iletişim ve işlemlerde demokrasinin en iyi nasıl uygulanabileceğini de toplumun bütün kesimleri ile tartışmıştır.

Sonuçta, devlet kurumlarının yanı sıra STK’ lar da “ bilgi toplumu oluşumu içinde”  süreci içerisinde, kamu hizmetlerinin yürütülmesinde kendi rollerinin nasıl olması gerektiğini değerlendirmiş ve Bilgi teknolojilerinin sunduğu “bilgi iletişimi” ve “bilgi etkileşimi” gelişimi göz önünde bulundurularak yeniden yapılandırılmışlardır.

 Diğer yandan; “e-Devlet” oluşumu esnasında, bu organizasyon içinde yer alan veya bu organizasyondan etkilenen sivil toplum kuruluşları ile yerel yönetimler, Bilgi Teknolojileri (BT) sektöründen nasıl etkilendiklerini, beklentilerinin ne olduğunu belirleyerek çalışmalarını şekillendirmişlerdir.

İngiltere’deki “e-Devlet” çalışmalarının, Dünyadaki diğer çalışmalara benzer yaklaşımlarda içerisinde olduğunu ve şu başlıklar altında ele alındığını görmekteyiz;

·  “e-Devlet “servis önceliklerinin belirlenmesi,

·  “e-Devlet” servislerinin sunulmasında sivil toplum örgütlerinin rolünün daha belirgin olması,

·  Özel sektörün “e-Devlet” teki hizmet rolünün yeniden tanımlanması,

·  Sektörler arası güvenli ara yüzlerin kurulması,

“e-Devlet” organizasyonu dışında kalan ya da kalmak isteyen bireylerin haklarının korunması.

İngiltere hükümeti,  “U.K. Government Gateway” projesini yürütmektedir. Projenin ilk fazı olan XML tabanlı portal şu anda çalışmaktadır. Bu portal, 1000’i aşkın devlet sitesine bağlantı sağlamaktadır. 15 hafta süren ilk aşamada mimari yapı oluşturulmuş ve ilk uygulamalar başlamıştır. Bu  uygulamalar şu anda bilgilendirme ağırlıklıdır.

Hedef, 60 milyon vatandaş ve 3 milyon işyeri için 200 merkezi ve 482 yerel devlet kuruluşunu “one-stop shop” yaratmak üzere birleştirmektir.

Devlet işlemlerinin 2005 yılına kadar %100’ünün elektronik ortama taşınması hedeflenmektedir.

Singapur

Singapur, küçük bir ülke olmasının avantajı ile, ileri teknolojiye beklenen ölçekte sahip olmuş ve bu teknolojiyi verimli kullananan bir devlettir. e-Devlet mekanizmalarını başarıyla hayata geçiren  Singapur’un e-Devlet doğrultusunda amacı, her tür kamu işlemini Internet üzerinden gerçekleştirmeyi mümkün kılmak ve bürokrasiyi ortadan kaldırmaktır. Süreç başlangıcı, “Ulusal Bilişim Teknolojileri Planı” nın 1981 yılında uygulamaya koyulmasıdır. Planın Hükümet Bilgi Alt Yapısı projesi bugünkü e-Vatandaş(e-Citizen) ana kapısının temel desteği olmuştur. e-Vatandaş 1997 yılında Singapur’da pilot çalışma olarak başlatılmış, bugün 45’i aşkın yaşam olayına ilişkin 150’den fazla servisi vatandaş ve özel sektöre sunar duruma gelmiştir.  www.ecitizen.gov.sg adresinde toplanmış siteye "e-vatandaş"  ismi  verilmiş  ve hizmetten  beklenen, "tek-duraklı  vatandaş  hizmet  portalınız"  şeklindeki  bir  logo  ile  ifade  edilmiştir. Ana sayfa görüntüsünün ortasında bulunan ve "yaşam yolculuğu" olarak ifade edilen bir yol  figürü  ile  devletin  vatandaşlarla  yaşam  boyu  birlikte  olacağı,  yani  tüm  yaşamları boyunca  karşılaşacakları  her soruna bu sitede çözüm bulacakları anlatılmak istenmiştir. e-Devlet işlemlerine bakıldığında, göze çarpan ilk şey, düzenlemelerin bakanlık isimlerinin yerine kullanıcıların yaşam evreleri sırasındaki yaşam  tecrübelerine göre yapılmış olmasıdır.  Sağlık, iş, adalet, güven, konut, eğitim ve savunmaya kadar pek çok konu doğumdan ölüme kadar kronolojik bir şekilde sıralanmıştır. Doğum kayıtlarını tutmaktan emeklilik formu doldurmaya, yabancılara çalışma izni verilmesinden medya mensupları için akreditasyona kadar pek çok hizmetin verildiği sitede online vergi yatırma oranı %40 ile dünya çapında en iyilerden biridir

Siteye ilk girildiği anda daha önceden yapılan işlemlerin hatırlatılması yapılmaktadır. Site kasabalar biçiminde bölümlenmiştir. Bazı kasaba örnekleri aşağıda verilmektedir.

Eğitim kasabası: Doğum belgesi verme, okul kayıt işlemleri, sınavlara giriş, burs başvuruları, yurt kayıtları vb.

Yerleştirme Kasabası: Ev kiralama ya da satın alma, telefon alma, adres değişikliklerinin iletilmesi vb.

Sağlık Kasabası: Doktor ya da hastaneden randevu alma, temel sağlık bilgilerini öğrenme, sağlıkla ilgili kitap ya da kaset satın alma,vb .

İş Kasabası: Şirketlerin patent başvurusu yapabilmeleri, araştırma ve eğitim bursları için başvurular vb .

İş Bulma Kasabası: İş arama başvuruları, emeklilik işlemleri, eğitim, vergi ödeme, sosyal güvenlik bilgilerini öğrenme .

Taşıma Kasabası: pasaport işlemleri, yurt dışına çıkış başvuruları, taksi kiralama, ehliyet yenileme vb.

Sitede yapılan tüm parasal işlemlerde kredi kartı kullanımına olanak tanınmaktadır. Site, akıllı kart, elektronik posta ve hükümet Intranet uygulamalarını içermektedir. Singapur hükümeti        e-Vatandaş ana kapısını oluşturmak amacıyla teknoloji firmalarıyla, bir bakıma “alan ortaklığı” olarak nitelenebilecek bir anlaşma yapmıştır. Bu anlaşma uyarınca, endüstri ile ortak yapılabilecek proje konuları araştırılmış, kamu-özel sektör ekiplerinden ortaklaşa oluşturulan proje ekipleri ile e-Vatandaş ana kapısının projeleri gerçekleştirilmiştir. Projeler, merkezi hükümet elemanları tarafından koordine edilmiş ve öncelikleri belirlenmiştir.Singapur hükümeti, bu proje kapsamında 30,000 yerleşim birimine ücretsiz bilgisayar ve eğitim sağlamıştır..

Singapur’u diğer e-Devlet uygulamalarından daha ileriye götüren etkenler şöyle sıralanabilir;

·                       Singapur  elektronik  devlet  sitesinde  herhangi  bir  bakanlık  ya  da  kamu kurumunda  her  bir  kamu  hizmetine  ilişkin  olarak  ilgili  kamu  görevlisiyle  doğrudan iletişime geçilebilmektedir. Bunun için, arama sayfasında kurum/açıklama/isim/unvan gibi bilgilerden biri ya da hepsi ile sorgulama yapmak yeterli olmaktadır.

·                       Kamu  hizmetleriyle  ilgili  uygulamalara,  yukarıda açıklanan tek duraklı  "e-citizen"  sitesinden  doğrudan doğruya  ulaşmak  mümkün  olduğu gibi, Singapur Hükûmeti sayfasından ayrı ayrı kurumlar ve işlemler bazında da ulaşmak mümkündür.

·                       Hükümet tarafından tasarlanan ve özel sektör idaresinde çalışan Singapur-One adlı iletişim ağı sayesinde hemen hemen tüm konutlara yüksek hızda Internet bağlantısı sağlanmıştır.

·                       e-Devlet projesi için hükümet tarafından geniş bir bütçe ayrılmıştır (Projenin gelişimi ve yaygınlaştırılması için ayırılan bütçe: 855 milyon Singapur doları).

·                       Talep oluşumunu beklemektense talebi oluşturmaya yönelik çalışmalar yapılmaktadır.

·                       Okullarda Internet eğitimi öne çıkarılmaya çalışılmış, yaşlılara, işsizlere ve özürlülere bedava Internet eğitimi verilmiş, yaklaşık 30,000 konuta ücretsiz Internet erişimi olan bilgisayarların dağıtılmış, 5 yaşın üzerindeki her vatandaşa ücretsiz elektronik posta adreslerinin verilmiştir.

Bunların yanısıra, Singapur’un bir şehir-devlet olması, nüfusunun yalnızca 3.8 milyon olması ve elektronik ortamdaki düzenlemelerin tek bir kurumdan yönetilebilmesi gelişimi hızlandıran faktörler arasındadır. Genel olarak bakıldığında, Singapur yeni ekonomi yarışında geri kalmak istemediğini açıkça belli etmekte ve Devlet çalışmalarının yanısıra elektronik ticaret uygulamalarına da hız vermeye çalışmaktadır. Ülkenin içinde bulunduğu insan gücü sıkıntısı ise yeni teknolojinin olabildiğince hızlı yayılımı sayesinde bir sorun olmaktan çıkarılmaktadır. Ülkede şu anda olan on-line hizmet veren kamu kuruluşu sayısının gelecek yıl ikiye katlanması planlanmıştır.

Portekiz Örneği – INFOCID

INFOCID

INFOCID; "Portekiz  Kamu  Yönetimini  Yeni  Baştan  Düzenleme  Sürecinde  Bilgi  ve İletişim Teknolojilerinin Pratik Uygulaması" olarak ifade edilmektedir. Bir başka deyişle INFOCID, bu yönde yapılacak düzenlemeler için bir araç olarak düşünülmüştür. Yapılan  çalışmada, bir çok ülkede olduğu gibi karmaşık  ve  çok  çeşitli düzenlemeler  içeren  Portekiz  kamu yönetiminin  vatandaşla 18 bin ayrı işlemde kamu ilişkisi olduğu ve kamu kurumları tarafından 1500 değişik form düzenlendiği  belirlenmiştir. Portekiz'de  bilgi  kaynakları bakımından  halen  merkezi  bir  yapı  hüküm  sürmekle birlikte,  INFOCID'in  yarattığı katma değer  sayesinde  hem  yurt  içinde  hem  de  yurt dışında  yaşayan Portekiz vatandaşları  herkese  açık  bir  bilgi  penceresinden yararlanma imkanına kavuşmuşlardır. İdari  Yenilenme  Sekreteryası tarafından desteklenen entegre bir veri tabanı olan INFOCID, bir “Yürütme  Komitesi” tarafından koordine edilmektedir. INFOCID sisteminde her bakanlık temsil edilmektedir. INFOCID'in temel içeriği (main menu) 15 değişik bilgi alanından oluşmaktadır. Söz  konusu  bilgi  alanları, bakanlıkların görev alanlarına göre tasarlanmamıştır. Dolayısıyla, hükûmet yapısından bağımsızdır.  INFOCID  sisteminde  erişilebilecek  bilgi alanları şunlardır: 

·                       Vatandaşlık ve aile  

·                       Eğitim 

·                       Seçimler  

·                       İstihdam  

·                       Vergiler  

·                       Konut  

·                       Tüketicinin korunması  

·                       Belgeler ve izinler

·                       Sağlık

·                       Askeri ve sivil hizmetler  

·                       Çalışma hayatı

·                       Sosyal güvenlik

·                       Yasalar ve adliye

·                       Ekonomik faaliyetler

·                       Çevre

·                       Diğer kamu hizmetleri

Böylece, INFOCID’in kamu  yönetiminin  yenilenmesi  projesi  kapsamına  dahil edilerek,  vatandaş  ve  kamu  hizmetleri  arasındaki  ilişkilerin  yakınlaştırılması ve geliştirilmesi amaçlanmıştır. INFOCID çerçevesinde vatandaşlarla olan finansal ilişkiler (vergiler,  cezalar  vs.),  hazır,  kurulu  ve  çalışır durumda bulunan bankalar arası elektronik sisteme benzer bir sistem kullanılarak yürütülmektedir.

INFOCID sitesinden; (www.infocid.pt)

·                       Portekiz kamu yönetiminin her kademesindeki isim, adres ve telefonlara,

·                       Avrupa Birliği ile ilgili her türlü bilgiye,

·                       Portekiz Parlamentosu yasama bilgilerine,

·                       Bakanlar Kurulu'nun resmi belgelerine,

·                       Yürürlükte olan tüm Portekiz mevzuatına,

·                       Yargı ile ilgili bilgilere,

·                       Yıllık bütçeye ilişkin bilgilere,

·                       Vergiler ile ilgili bilgilere,

·                       Sosyal güvenlik ile ilgili bilgilere,

·                       Şirket kuruluşu ile ilgili bilgilere,

·                       Şirketlerle ilgili bilgilere,

·                       Ülke coğrafyasına ilişkin bilgilere,

·                       Yararlı olabilecek diğer adres ve bilgilere,

ulaşmak mümkün olmaktadır.

Ayrıca, yine  başlangıç sayfasından  kelime  bazında sorgulama yapılabilmekte,  soru  ve  öneri yöneltilebilmekte ve formlara ulaşılabilmektedir. INFOCID ana web  sayfasında (www.infocid.pt) Kamu-Vatandaş ilişkilerini ilgilendiren konu başlıkları alt alta sıralanmakta  ve  kullanıcının  seçimi  ile  sisteme  giriş  yapılmaktadır.  Kullanıcıya kullanım  kolaylığı  sağlayan ana sayfanın  tasarımında, mümkün  olduğunca  sadeliğe  önem verildiği görülmektedir. Ana sayfada, bir arama-sorgulama penceresine de yer verilmiştir.

INFOCID'in teknolojisi

INFOCID, 1991  yılında  videoteks  teknolojisi  ile  başlatılmıştır. Ancak,  videoteks teknolojisinin  kullanılmasında ülke çapında karşılaşılan sıkıntılar yüzünden  sistem popüler olamamıştır. Kullanılan arayüzlerin (interface) kalitesinin uygun olmamasının yanı sıra, iletişim maliyetinin doğrudan  kullanıcı  için  yüksek  oluşu da sorun yaratan unsurlar olmuştur. İdari  Yenilenme  Sekreteryası, 1993  yılında  sistemin  teknoloji  stratejisini  yeniden değerlendirmiş ve multimedya  gelişmeleri de dikkate alınarak projede kullanılan teknoloji önemli ölçüde yenilenmiştir.  Halen  kullanılmakta olan teknoloji, bireylerin doğrudan ulaşabilecekleri mekanlardaki terminallerle (kiosk), kullanımı kolay, basit, dokunularak  çalışan,  interaktif  ekranlarla,  24  saat  hizmet  vermektedir.  Söz  konusu terminallerin kullanımında esas olarak bir bedel talep edilmemekle birlikte, doğrudan kullanıcıları  ilgilendiren  özel  amaçlı  hizmet  sunumlarında  kullanıcılardan ücret talep edilmektedir.  Terminallerin  her  biri,  yaklaşık olarak  13  bin  dolara  mal  edilmiştir. Terminallerin yanı sıra, sistemin Internet üzerinden kullanımı da sağlanmıştır.

INFOCID kullanımına ait sonuçlar

INFOCID ekranlarında,  kullanımla  ve  kullanıcılarla  ilgili  bilgilerin  derlenmesi amacıyla, küçük anket soruları da yer almaktadır. Söz konusu ankete göre; INFOCID kullanımının  özellikle  gençler  arasında  yaygın  olduğunu  görmek  sürpriz  olmamıştır. Adres arama, turizm bilgilerine erişim  ve  vergi  simulasyonları en çok zaman ayrılan faaliyetler  olmuştur. INFOCID'in görünen bir yararı da  kullanıcıların  genel  olarak kamu  yönetiminden  beklentilerinin  ve  kullanıma  ilişkin  ayrıntıların anlaşılabilmesine imkan vermesidir. 

Diğer Ülkeler

Amerika Birleşik Devletleri

http://www.firstgov.gov

ABD’de bu konudaki en somut çalışmalar eyalet portallarının kurulumu şeklinde görülmektedir. Örneğin California eyalet portalı, trafik vergisi, lisans yenileme gibi birçok çevrimiçi hizmetlerin sunulduğu kişiselleştirilebilir bir portal yapısındadır. North Carolina eyalet portalı ise bu hizmetlerin yanı sıra vatandaşlara, işyerlerine ve devlet çalışanlarına özel içerik ve çevrimiçi hizmetler sunan bir yapıda kurulmuş olup, 2000 yılı içinde American Government Technology tarafından en iyi eyalet portalı seçilmiştir.

Bilindiği gibi ABD’de vatandaş ve kurumların yerel idareye, eyalete ve federal devlete karşı vergi yükümlülükleri bulunmaktadır. Yerel idareler ve eyalet yönetimleri web portalları aracılığıyla vergi tahsilatı işlemlerini çevrimiçi yapmaktadır. Vatandaşlar ve kurumlar siteye üye olarak banka hesapları ve kredi kartları aracılığıyla vergi ödemelerini yapabilmektedir.Federal devletin vergi sitesi (http://www.irs.gov) aracılığıyla federal vergiler ödenebilmektedir.

Elektronik Federal Vergi Ödeme Sistemi (EFTPS - Electronic Federal Tax Payment System) ile vergi hizmetleri kurumlara elektronik ortamda verilmektedir. Yıllık vergi yükümlülüğü 200.000 USD'nin üzerinde olan kurumların bu sistemi kullanması yasal olarak zorunludur.  

Amerikan ordusunda seçilen çeşitli pilot bölgelerde ordu mensuplarına akıllı kartlar dağıtılarak bu kartlar üzerine kişilere ait çeşitli bilgiler yüklenmiştir. Ordu mensuplarının sağlık hizmetlerinden yararlanmaları, bilgisayar ağlarını kullanmaları, güvenlik noktalarından geçişleri, askeri bölge içinde yaptıkları tüm harcamalar ve daha birçok işlem, üzerinde kullanıcının parmak izini de saklayan bu kartlarla sağlanmaktadır. Uygulamada başarılı bulunan bu sistem hızla yaygınlaştırılmaktadır.

Los Angeles kenti yönetimi satın alma işlemlerinin %85 ‘ini sayısal ortamda gerçekleştirmekte , daha etkin satın alma sayesinde yılda 30 milyon USD tasarruf sağlamaktadır .

North Carolina eyaleti ise 58 milyon USD’lik e-satın alma projesini başlatmıştır. Bu projenin 4 sene içerisinde kendisini finanse etmesi beklenmektedir.

ABD – Nüfus İdaresi Bilgilendirme Portalı

http://factfinder.census.gov

Amerikan toplumuyla ilgili güncel ve geçmiş yıllara dönük bilgileri kamuoyuna düşük maliyetle ve hızlı bir şekilde iletmenin yollarını arayan ABD Nüfus İdaresi bir portal oluşturmuştur. Kullanımı kolay bir arayüzle sunulan bu portalda, ABD’nin farklı coğrafi bölgelerine göre ekonomik ve demografik istatistiksel bilgiler entegre ve dinamik bir şekilde sunmaktadır. Böylece, halkın ekonomik ve demografik istatistiklere erişimi kolaylaşmış, hizmetin hızı ve kalitesi artmıştır .

ABD – Ticaret Bakanlığı

www.doc.gov

Küreselleşen ekonomik ortamda Amerikan KOBİ’lerinin büyümesine ve rekabet güçlerini artırmalarına destek olmak isteyen ABD Ticaret Bakanlığı, yaratıcı bir elektronik pazaryeri oluşturdu. Pazaryeri, Amerikan şirketlerine uluslararası pazarlarda iş yapmalarına destek olacak ekonomik, ticari, hukuki vb. konularda bilgi sunmayı, onları dünyanın dört bir yanındaki alıcılar ve satıcılarla buluşturmayı amaçlıyor. Siteden KOBİ bilgi kataloglarına erişim de mümkün.

ABD – Florida Sanal Okulu Uzaktan Eğitim Projesi

http://www.flvs.net

ABD’nin Florida Eyaleti’ndeki binlerce öğrenciye erişerek eğitim kalitesini artırmak isteyen yöneticiler, oluşturulan bir altyapı ile Internet üzerinden eğitim vermeye yöneldiler. 1997 yılında açılan web tabanlı Florida Sanal Okulu sayesinde, öğrenciler öğrenimlerini hızlandırma ve geliştirme şansı kazandılar. 2001 yılı sonuna kadar 6000 öğrenci lise diploması sahibi olacak. Mezunlar, Amerikan Üniversite Giriş Sınavlarında Florida’daki diğer öğrencilerinin ortalamasının üzerinde notlar alıyorlar.

Arjantin:

Bu ülkede 1995 yılında ehliyetlerin akıllı karta dönüştürülmesiyle başlayan uygulama sayesinde işlemler çok daha verimli yapılmakta ve trafik cezaları ve diğer yasal ödemelerde önemli girdi artışları sağlanmaktadır.

Avustralya – Kuzey Bölgesi Ulaştırma Bakanlığı

www.nt.gov.au/dtw

Avustralya’nın merkezden uzak Kuzey bölgesinin ekonomik gelişimini hızlandırmak isteyen Avustralya Ulaştırma Bakanlığı öncelikle strateji geliştirdi. Daha sonra gerekli teknik ve organizasyonel altyapıyı oluşturdu. Avustralya’da e-Devlet uygulamalarına öncülük eden proje ile Kuzey Avustralyalılar; kamu ulaşım hizmetlerinin tarifeleri, karayoluyla ilgili yol koşulları, yol güvenlik önlemleri gibi bilgilere Internet sayfasından erişebilmektedir.

Belçika – İçişleri Bakanlığı Seçim Sonuçları Takibi

http://mibz.fgov.be

Bakanlığın ve medyanın seçim sonuçlarına gerçek zamanlı olarak erişmesini mümkün kılmayı amaçlayan Belçika İçişleri Bakanlığı, sağladığı teknik altyapıyla, yeni bir hizmet sunmaktadır. Proje kapsamında seçimle ilgili bazı bilgiler yalnızca kamu kurum/kuruluşlarının erişimine açılırken, bazı bilgiler sadece medya kuruluşları tarafından erişilecek şekilde, bazılarıysa tüm Belçika kamuoyuna sunuluyor. Bilgi paylaşımının Belçika mevzuatıyla uyumlu olması sağlanmış bulunmaktadır.

El Salvador:

Sürücü ehliyeti, araç ruhsatları ve bunlarla ilgili vergilerin akıllı kart sistemine geçirilmesiyle gelirlerde önemli artış ve işlemlerde verimlilik sağlanmıştır. 1999 yılında başlanan uygulama ile bugüne kadar 250.000 aracın kaydı sayısal ortama aktarılmıştır.

Finlandiya:

http://www.vn.fi/vm/kehittaminen/tietohallinto/portaali.htm

http://www.opas.vn.fi

aralık 1999’dan itibaren, ülkedeki vatandaşlar, akıllı bir kart olan ID kartı kullanmaya başlamıştır. Kartın üzerinde Finlandiya Nüfus idaresi tarafından verilen e-Kod bulunmaktadır. Kart, kişilere Internet üzerinde sayısal imza olanağı da sağlamaktadır.

Buna ilaveten, gençlerin Internet aracılığı ile parlamento ve belediye meclislerini izleyebilecekleri yapılar oluşurulmuştur

İspanya  Maliye Bakanlığı Vergi Portalı : www.aeat.es

İspanya Maliye Bakanlığı, oluşturduğu vergi portalı ile vergilendirme konusundaki bilgilerin Internet üzerinden halka sunulmasını, vatandaşların ve şirketlerin vergi beyannamelerini elektronik ortamda doldurarak iletmelerini, vergilerin ve iadelerin elektronik ortamda ödenmesini amaçlamaktadır.  Proje İspanya’daki ilk e-Devlet projelerinden biri olarak çok başarılı olmuştur. 2000 yılında, 20.000 büyük firmanın tamamı, 30.000 KOBİ ve 120.000 bireysel vergi mükellefi bu sistemi kullanmıştır.

İsveç:

Vergi otoriteleri, bilgisayar ağında güvenliği sağlamak amacıyla tüm personelin kullanımı için 20.000 akıllı kart siparişi vermiştir. Uygulama önümüzdeki günlerde uygulanmaya başlayacaktır.

İtalya:  http://www.paforum.net

2001 yılı içerisinde Napoli’de gerçekleştirilen e-Devlet forumunda İtalya’nın elektronik kimlik kartının tanıtımı yapılmıştır.  Kartın üzerinde hem kişisel detaylar hem de kişilerin vergi numaraları bulunmaktadır. İtalya’da 5 yıl içerinde 50 milyon kişinin yeni kartları kullanması hedeflenmektedir.

www.lacartavenezia.it

Venedik Belediyesi, çeşitli teknoloji firmaları ve Telecom Italia işbirliği ile yaratıcı bir akıllı kart projesi başlatmıştır. Carta di Venezia adı verilen proje ile kullanıcıların kimliği tanınmakta ve ödeme gücü değerlendirilmektedir. Venedikliler,yakın bir gelecekte, çok sayıda özel ve kamu kuruluşun sunduğu hizmetlerden faydalanabileceklerdir. Proje, Venedik’te yaşayanların yaşam kalitesinin artmasına katkıda bulunduğu gibi, şehre yatırım yapmayı cazip hale getirdiğinden ekonomik kalkınmaya da olumlu etkileri olacaktır.

Portekiz:  http://www.infocid.pt

Vergi mükelleflerinin işlemlerini kolaylaştırmak ve kağıt üzerindeki işlemleri azaltmak amacıyla mükelleflerin vergi ödemeleriyle ilgili bilgilerini öğrenebilecekleri ve ödeme yapabilecekleri akıllı kart sistemine geçildi. 100.000 kullanıcı ile pilot uygulamaya başlayan sistemde ödemeler akıllı kartlar kullanılarak ATM’lerden de yapılabilecek.

SONUÇ:

Bilişim uygulamalarından beklenen yararları elde edebilmek adına Devletimizin yeniden yapılanmasına acilen ihtiyaç duyulmaktadır. Vatandaşının güvenini kazanmış, demokrasinin tüm gereklerini yerine getirebilen, şeffaf, üretken, oluşan bilgiye anında erişebilen, iş süreçlerinde hız ve doğruluk kazanmış, olası olumsuzlukları kaynağında engelleyebilen, hakedene hakettiği gibi davranabilen ve dünya genelinde herşeyiyle saygınlık kazanmış bir devlet olabilmenin  yolu e-Devlet olmaktan geçmektedir. Acilen, dünyadaki iyi yapılanma modellerinin incelenerek uygulamaya alınmaları zorunluluktur.

e-AVRUPA, e-AVRUPA+

Avrupa Komisyonu tarafından Aralık 1999'da kabul edilen e-Avrupa Girişimi, Avrupa'yı dünyadaki en dinamik ve rekabet gücü yüksek pazar haline getirme amacına yönelik olarak, özellikle Internet alanında yeni ekonomi için gerekli altyapıyı kurmayı hedeflemektedir. Girişim, bu hedefe yönelik üç temel amaç belirlemiştir: (a) Daha ucuz, daha hızlı ve daha güvenli Internet; (b) insan kaynağına yatırım ve (c) İnternet kullanımını özendirmek.

23-24 Mart 2000 tarihlerinde Lizbon’da yapılan Avrupa Konseyi toplantısında, 15 AB ülkesinin Hükümet ve Devlet Başkanları, Avrupa’nın gelecek on yılda dünyadaki en rekabetçi ve dinamik bilgi tabanlı ekonomisi haline gelmesi hedefini koymuşlardır. Bu hedef, Avrupa’ nın bir an önce bilgi tabanlı ekonomide, özellikle de Internetin sağladığı fırsatlardan sonuna dek yararlanması gerekliliğini ortaya çıkarmıştır. Bu gerekliliğe yanıt olarak, 19-20 Haziran 2000 tarihinde Feira’da e-Avrupa Eylem Planı kabul edilmiştir.

11-12 Mayıs 2000 tarihlerinde Varşova’da yapılan Avrupa Bakanlar Konferansı’nda, Orta ve Doğu Avrupa Ülkeleri, 15 AB ülkesi tarafından Lizbon’da ortaya konulan stratejik hedefi benimsemiş; 15 AB ülkesinin e-Avrupa ile ortaya koyduğu girişimin bir parçası olma konusunda uzlaşmış ve AB’ nin politik kararlılığına destek olarak, belirtilen bu iddialı hedefe ulaşmayı denemek ve bundan yararlanılacak zemini genişletmek amacıyla, aday ülkeler olarak kendileri için e-Avrupa benzeri bir Eylem Planı’nı hazırlamaya karar vermişlerdir. Avrupa Komisyonu, Şubat 2001’de Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, Malta ve Türkiye’ ye, bu ortak eylem planının oluşturulmasında diğer aday ülkelere katılmaları için davette bulunmuştur.

Bu amaçla 2002 tarihine kadar sürecek bir eylem planı hazırlanmış ve bu eylem planı çerçevesinde özel hedefler ve hedeflere yönelik ölçüm kriterleri belirlenmiştir.

e-Avrupa Eylem Planı

Haziran 2001'de hazırlanan ve üye ülkelerce de benimsenen Avrupa’da bilgi toplumunun oluşturulması için ortak girişim, e-Europe+ 2003 Eylem Planı:
Aday ülkelerin ekonomilerinin yenilenmesinin ve modernizasyonunun hızlandırılmasını, kurumsallıklarının ve yeteneklerinin artırılmasının desteklenmesini, genel rekabet güçlerini geliştirmeyi amaçlamakta, bu yönde aday ülkelerin özel durumlarını gözönüne alan eylemler sunmaktadır.

e-Avrupa+ Eylem Planının amaçları şunlardır;

1.Bilgi toplumunun temel yapı taşlarını oluşturma çalışmalarının hızlandırılması

a) Herkes için uygun fiyatlı iletişim hizmetlerinin sağlanması,

b) Bilgi toplumu ile ilgili kazanılmış bilgilere (müktesebata) uyum ve uygulama.

2. Daha ucuz, daha hızlı, daha güvenli internet

a)     Daha ucuz ve daha hızlı internet erişimi,

b)     Araştırmacılar ve ögrenciler için daha hızlı Internet,

c)      Güvenli ağlar ve akıllı kartlar.

3. İnsan kaynağına yatırım

a)     Avrupa gençliğinin sayısal çağa hazırlanması,

b)     Bilgi tabanlı ekonomide iş gücü,

c)      Bilgi tabanlı ekonomiye herkesin katılımı.

4. Internet kullanımının canlandırılması

a)     e-Ticaretin hızlandırılması,

b)     Elektronik devlet: Kamu hizmetlerine elektronik erişim,

c)      Çevrimiçi sağlık,

d)     Küresel ağlar için Avrupa sayısal içeriği,

e)     Akıllı ulaşım sistemleri,

f)        Çevrimiçi çevre.

Avrupa ülkeleri, e-Avrupa+’nın hedeflerine ulaşmayı amaçladıkları ortak bir zaman olarak 2003 yılı üzerinde uzlaşmış durumdadırlar. Bu yılda, e-Avrupa+ Eylem Planı’nın etkileri ve sonuçları, aday ülkeler için özel önem taşıyan alanlarda yeni öneriler ve politika önlemleri gereksinimlerinin tespiti amacıyla gözden geçirilecektir. e-Avrupa+ izleme ve değerlendirme için ise, ilk gelişim raporunun Şubat/Mart 2002’de, ara raporun 2002’nin sonunda ve son ilerleme raporunun da 2003’ün sonunda sunulması düşünülmektedir.

e-Avrupa Sonuçları Neler Getirecek?

      e-Avrupa+ girişiminin ülkemize getirecekleri aşağıda özetlenmektedir:

·        Internet erişimi bugün olduğundan çok daha hızlı hale gelecek, yurtdışından ve içinden web sitelerine erişim kolaylaşacak.

·        Eğitim alanında İnternet kullanımı yaygınlaşacak, bütün öğrenciler Internet kullanabilir hale gelecek. Öğretmen olmayan yerlerde Internet üzerinden eğitim verilerek öğrencilerin eğitimlerinden geri kalmamaları sağlanacak.

·        Nüfus cüzdanı yerine, kredi kartına benzer ama içinde pek çok kişisel bilgiyi değiştirilemez ve taklit edilemez biçimde barındıran akıllı kartlar kullanılacak, bu kartlarla kimlik ispat etmek için özel cihazlar kullanılarak sahtecilik önlenecek.

·        İletişim altyapısının gelişimi ile evden çalışmak mümkün hale gelecek, işyerine bağlılık ortadan kalkacak. Vatandaşlar herhangi bir yerden ofisteki bilgisayarlarına ulaşarak işlerini yapabilecek.

·        Bilgisayar, taşınabilir telefonlar, ve ajandalar gibi araçların giderek birbirleriyle kaynaşması sonucunda tek bir cihazla hem çalışıp hem iletişim kurmak mümkün hale gelecek.

·        Bu cihazlar bütün vatandaşların kullanımına uygun hale gelecek, engelli vatandaşların bugün karşılaştığı sorunlar ortadan kalkacak. Web siteleri de benzer değişimler geçirecek. Örneğin, görme engelli vatandaşlar için web sitelerini okuyan yazılımlar hazırlanacak.

·        ·   Internet üzerinden alışveriş yapmak çok yaygınlaşacak. Pek çok satıcıyı sanal ortamda gezerek, fiyatları, malların özelliklerini karşılaştırmak, para yerine kredi kartı ile ödeme yapıp, aldıklarımızın evimize teslim edilmesini istemek mümkün olacak.

·        Kamu hizmeti alanlarında büyük değişimler yaşanacak. Yurdun her yerinde bulunacak telefon kulübesi ve benzeri mekanlarda, özel cihazlarla örneğin sabıka kaydının sorgulanması veya pasaport başvurusu mümkün hale gelecek.

·        Kişisel sağlık bilgileri özel akıllı kartlarda istenilen her yere taşınabilecek. Bu sayede herhangi bir doktor daha önce geçirdiğimiz bütün hastalıklar konusunda kısa zamanda bilgi sahibi olabilecek. Doktor olmayan yerlerde, Internet üzerinden tam teşekküllü sağlık kuruluşlarınca sağlık hizmeti verilebilecek.

·         Türkçe web siteleri çoğalacak, istenilen pek çok bilgi Internet üzerinden erişilebilir hale gelecek.

·        Evden çıkmadan, nerelerde trafik sıkışıklığı olduğunu Internet üzerinden öğrenmek mümkün olacak. Yolların elektronik olarak arabalara kaydedilmesi ile akıllı arabalar müdahale edilmeksizin istenilen yere gidecek.

·        Çevrenin izlenmesi için ormanlara, göllere kurulacak istasyonlar, aldıkları bilgileri hızla Gözlem Merkezleri’ne taşıyacak, bu sayede orman yangınları, seller konusunda süratle önlem alıp hasarı ve can kaybını azaltmak mümkün olacak.

e-Avrupa Yolunda Çevrimiçi Kamu Hizmetleri

e-Avrupa çerçevesinde üye devletlerce 2003 yılına kadar Internet üzerinden sunulması öngörülen kamu hizmetleri aşağıdaki kalemler altında toplanmıştır:

1. Vatandaşa Yönelik Hizmetler

·   Gelir Vergisi Bildirimi, tahakkuku ve ödenmesi

·   Kamusal İş Bulma Kurumları aracılıyla iş arama

·   Sosyal Güvenlik İşlemleri (işsizlik yardımları/çocuk yardımları/tıbbi yardımlar/burslar)

·   Pasaport ve ehliyet gibi kişisel bilgilere ilişkin başvurular

·   Araç kayıtları için başvurular

·   İnşaat izinleri için başvurular

·   Güvelik güçlerine (polise) başvuru (örneğin, hırsızlık vakalarında)

·   Kamuya açık kütüphanelere erişim

·   Doğum ve evlilik belgelerinin alınması için başvurular

·   Yüksek Öğrenim Kurumlarına kayıt başvuruları

·   Adres değişikliklerinin bildirilmesi

·   Sağlıkla ilgili hizmetler

2. Kurum / Kuruluş ve Firmalara Yönelik Hizmetler

Çalışanlara ilişkin sosyal katkı paylarının ödenmesi

·   Kurum vergisinin bildirimi ve tahakkuku

·   Katma Değer Vergisi’nin (KDV) bildirimi ve tahakkuku

·   Yeni şirket kaydı için başvuru

·   İstatistik toplayan kurumlara bildirim

·   Mal bildirimi

·   Çevresel izinler için başvuru

·   Kamu ihaleleri