Türkiye’de e-Devlet süreçlerinde yeni geliştirilen ilerde mevcut uygulamalarda bahsedeceğimiz projeler dışında, bilgilendirme amaçlı, basit, yetersiz ve birbirinden kopuk e-hizmetler verilmektedir. Yüzlerce kamu kuruluşunun WEB sayfası bulunmaktadır. Kurumların hazırladıkları WEB sayfaları, çoğunlukla statik bilgiler içermekte ve kurumsal bazda bilgilendirme yapılmaktadır. Kurumlar arası iletişim kurma, bilgilendirme ve etkileşimli hizmet servisleri çok az seviyededir. Kurumlar bilgilendirme konusunda nisbeten yeterli olsa da, e-hizmet alanında çok yetersizdir.

Kamu kurum/kuruluşlarının Internet ortamında sundukları hizmetlerin incelenmesi, e-Devletin alt yapısal durumunu belirlemeyi ve bu konuda yapılması gerekenleri daha net bir şekilde gösterecektir. Türk Kamu Yönetim Sisteminin başlıca kurumlarının Internet ağı uygulamaları çerçevesinde sınıflandırılması neticesinde elde edilen sonuçlar aşağıdaki tabloda sunulmaktadır. Tablo sonuçları, özellikle e-Devlet’e yönelik mevcut durumu ve geçişe ne kadar hazırlıklı olduğumuzu belirleyen temel göstergeler olarak kabul edilebilir.

Türkiye’de Mevcut Kamu Internet Uygulamaları

  Kaynak: DP

Tabloda yer alan sınıflandırmanın, oluşturulan gruplar bir önceki grubun ait olduğu sınıflandırma niteliklerine sahip olduğu anlayışına göre yapılmış olduğu ifade edilmektedir. Tabloya dahil edilen 158 kurumun yaklaşık olarak % 75’nin web sayfasına sahip olduğu belirlenmiştir. Erişilebilen web sayfalarının yüzde 4’ünde sadece bilgi verilmekte ve elektronik posta uygulaması dahi sunulmamakta, yüzde 21,5’inde elektronik ortamda belge sunulabilmekte ve elektronik belge sunabilen 24 kurumdan yalnız 3’ünde on-line işlemler yapılabildiği belirtilmektedir.

Pazar araştırma şirketlerinden biri olan Taylor Nelson Sofres tarafından 27 ülkede gerçekleştirilen  e-Devlet Araştırmasına göre, Türkiye Internet üzerinden kamusal hizmetlerin kullanımında % 3 ile Endonezya ve Rusya ile birlikte sonuncu sırada yer alıyor. Araştırmaya alınan ülkeler genelinde yetişkin nüfusun %26’sı  Internet üzerinden kamusal hizmetlerden faydalanırken, Türkiye’de  nüfusun % 3’ü bilgi almak veya kamusal hizmetlerden yaralanmak amacıyla Internet üzerinden devlete ait siteleri ziyaret ettiği ortaya çıkıyor.

 e-Devlet Kullanımı

   Kaynak: Taylor Nelson Sofres

Aynı çalışmanın sonuçlarına göre;

TUENA, KAMU-NET ve Çeşitli Kaynaklarından Derlenen e-Devlet Kapsamında Bulunan Bazı Projeler

D: Doğrudan ulaşım olabilecek projeler

B: Bilgi alınabilecek projeler

Tablo-1 MERNİS projesinden doğrudan ve bilgi yönüyle yararlanabilecek bazı projeler.

Türkiye’nin e-Avrupa Girişimi

Türkiye-AB ilişkilerinde belirleyici özelliği olan ve ülkemiz açısından hedefleri ortaya koyan Ulusal Programın 17. bölümü olan Bilim ve Araştırma başlığı altında,
Hükümetimiz AB çerçevesinde başlatılan ve yürütülmekte olan; e-Avrupa girişimini desteklemekte ve bu girişime katkıda bulunmak istemektedir. Türkiye'de Bilgi Toplumu oluşturmak amacıyla e-Türkiye girişimini başlatıp, yönlendirmeyi ve Avrupa Birliği'ndeki çalışmalarla eşgüdümü sağlayacak bir kurumsal yapıyı, ilgili özel sektör, akademik çevreler, sivil toplum örgütleri ve diğer ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği halinde oluşturmayı hedeflemektedir. denilerek, Türkiye'nin bu konudaki kararlılığı ifade edilmiştir.

Adı geçen bölümde sorumlu kuruluş olarak gösterilen TÜBITAK, Avrupa Komisyonu tarafından e-Avrupa Girişimi'ni aday ülkelere yayma amacı güden e-Avrupa+ Girişimi hazırlık çalışmalarına katılmakta ve sekreterya hizmetlerini yürütmektedir.

Bu kapsamda, ülkemizde, konuyla ilgili tüm kurum / kuruluşların katılımıyla, Dışişleri Bakanlığı ve AB Genel Sekreterliği koordinasyonu altında, ortak görüş oluşturma çalışmaları yapılmıştır.

Bu çalışmaların sonuçları AB yetkilileri ile yapılan temaslarda dile getirilmiş, 15-16 Haziran 2001'de Göteburg'da yapılan AB Zirvesi'nde ülkemizin e-Avrupa+ Girişimi'nin resmi bir üyesi olması resmen açıklanmıştır.

Bu girişim, AB üye ülkeleri ve aday ülkeler arasında ölçme ve karşılaştırma yapmaya olanak sağlamak üzere e-Avrupa Girişimi'nin hedef, eylem ve ölçme kriterlerini aynen kabul etmiştir. Bunlara ek olarak e-Avrupa+ Girisimi, aday ülkelerin demografik, sosyo-ekonomik ve toplumsal özelliklerini de göz önüne alan ve e-Avrupa Girişimi'nde bulunmayan ek eylem maddelerini de içermektedir.

e-Devlet Alt Yapısını Oluşturan Kamu Proje Örnekleri:

Ulusal Birey Bilgi Sistemi (UBBS)

Kamuda yapılan uygulamaların çoğunda Internet teknolojilerinin kullanılmaması ve mevcut bilişim uygulamalarının birbirinden kopuk olması, kamu kuruluşlarında işlerin mükerrer olarak yapılmasına yol açmaktadır. Bu durum, büyük zaman ve kaynak israfına sebep olmaktadır. Bu uygulamanın bütünleşik bir açıdan ele alınması halinde Türkiye’nin neler kazanabileceğini gözler önüne sermeyi amaçlayan Türkiye Bilişim Vakfı (TBV), 1998 yılı son çeyreğinde UBBS (Ulusal Birey Bilgi Sistemi) araştırmasını başlatmıştır. Bu araştırmada, İçişleri Bakanlığı Nüfus İşleri Genel Müdürlüğü’nün MERNİS Projesi kapsamında, bireylerin kimlik bilgileri yanında, adres bilgilerinin de çevrim içi tutulması ve kişilere bu bilgileri içeren bir elektronik kimlik kartı verilmesi uygulaması ele alınmıştır. Araştırma, 1999 yılı aralık ayında tamamlanmıştır. Araştırma raporu, önerilen uygulamanın ana hatlarını ve uygulamanın yararlarını içermektedir. Araştırma sonucları bu tür bir uygulamanın gerçekleştirilmemesinin, Türkiye’nin yılda 10 milyar dolar kaybına yol açtığını göstermiştir.

Araştırma Raporu Ocak 2000 tarihinde yayınlanarak kamuoyuna duyurulmuştur. İlgili kuruluşların üst düzey yöneticilerine, Kamu Bilgi İşlem Merkezi yöneticilerine, TBMM Bilgi ve Bilgi Teknolojileri Grubu üyelerine, basın mensuplarına gönderilmiştir. Raporla ilgili olarak çeşitli basın yayın organlarında yazılar çıkmıştır.

MALİYE BAKANLIĞI PROJELERİ

VEDOP ( Vergi Dairesi Tam Otomasyon Projesi )

1998 yılında başlayan Vergi Dairesi Tam Otomasyon Projesi (VEDOP) kapsamında vergi gelirlerinin yaklaşık %80’inin toplandığı 22 il ve 10 ilçe merkezinde bulunan 153 Vergi Dairesi otomasyona geçirilmiştir.

Vergi dairelerinde yapılmakta olan bütün işlemlerin bilgisayarlar aracılığıyla yapılmasını amaçlayan projeyle, merkezde RISC tabanlı sistemler üzerinde Yönetim Bilgi Sistemi oluşturulmuş, Gelirler Genel Müdürlüğü Network alt yapısı yenilenmiş, kişisel bilgisayar ile Vergi Kimlik Numarası uygulaması 283 Vergi Dairesine yaygınlaştırılmıştır.

Vergi tahsilatının bankalar aracılığı ile yapılmasının yaygınlaştırılmasıyla birlikte, bankalara ödenen vergilerle ilgili banka makbuz bilgilerinin Vergi Dairesinde elle bilgi girişinin yapılması yerine, manyetik ortamda işlenmesi uygulaması gerçekleştirilmiştir. Ayrıca Gümrükler Genel Müdürlüğü ile işbirliğine gidilerek, Katma Değer Vergisi iadelerinde Gümrük Çıkış Beyannamesi teyitlerinin Vergi Dairelerince manyetik ortamda yapılması imkanı sağlanmıştır.

Vergi Daireleri işlemlerinin merkezden izlenmesinin sağlanması ile birlikte, Vergi Dairelerinin daha etkin ve verimli çalışmalarını sağlayacak altyapı oluşturulmuştur. Internet Vergi Dairesi uygulamaları ile Gelir ve Kurumlar Vergisi mükelleflerine Internet ortamında, vergi ile ilgili durumlarını sorgulama imkanı sağlanmıştır..Proje ile vergi gelirlerinin daha etkin toplanması, vergi dairelerine gelen mükelleflerin işlemlerinin rahat bir ortamda ve daha kısa sürede bitirilmesi ve vergi dairesi personelinin işlemlerini yaparken daha çok teknolojik imkanlardan yararlanması hedeflenmiştir. Türkiye’de kamu idarelerinin saydamlığı konusunda atılan en önemli adımlardan biri böylece gerçekleştirilmiştir.

Birinci aşaması tamamlanan projenin ikinci bölümüne başlama çalışmaları tamamlanmak üzeredir. Bu bölümde her ilde en az bir Vergi Dairesi otomasyona geçirilirken, bilgisayar ortamında vergi denetimi ile Internet ortamında vergi beyannamesi alma çalışmaları planlanmaktadır.

MOTOP

İlk olarak İstanbul Nakil Vasıtaları ile ilgili olarak başlatılan proje 1996 yılından sonra yanı sıra motorlu taşıt vergisi işlemleri ile uğraşan 17 Vergi Dairesine yaygınlaştırılmıştır.

Bu Vergi Dairelerinde yaklaşık 5.000.000 taşıtın işlemleri izlenmektedir. Bu, bütün Türkiye’de mevcut taşıtların yaklaşık %55’ini kapsamaktadır.

Nakil Vasıtaları Vergi Dairesi Otomasyonu Projesi, vergi dairesi işlemlerinin tamamını kapsamaktadır. Bu nedenle, mükelleflere kolaylık sağlamak amacıyla, tescil bürolarına ve trafik muayene istasyonlarına vergi dairesindeki bilgisayar sistemine bağlı terminaller kurulmuştur. Böylece mükellefler sicil ve borç sorgulamaları ile tahakkuk ve tahsilat işlemleri bu terminallerden yapabilmektedirler.

Proje kapsamında, 1999 yılında ilk kez Türkiye Merkezi Taşıt Kütüğü oluşturulmuştur. Otomasyona geçen 17 Vergi Dairesinde mevcut mükellef ve taşıt bilgileri, vergi kimlik numarası uygulamasının yaygınlaştırılmasından da yararlanılmış ve Türkiye Merkezi Taşıt Kütüğü bilgileri vergi incelemelerinde kullanılmaya başlanmıştır.

Bu kapsamda, saydam kamu idaresi oluşturma düşüncesinden hareketle ilk kez 1999 yılında, www.gelirler.gov.tr adresinde oluşturulan MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİ INTERNET VERGİ DAİRESİ aracılığı ile mükelleflere, Türkiye Merkezi Taşıt Kütüğü’nden kendilerine ait taşıt bilgilerine güvenli olarak erişme olanağı sağlanmıştır.

Yine, toplam kalite  yönetimi uygulamaları kapsamında, Ankara Yeğenbey Vergi Dairesinde gerçekleştirilen pilot bir uygulama ile bir mükellefin vezne işlemleri dışında bütün işlemlerini yapması sağlanmıştır.

Yine bu proje kapsamında İstanbul ve İzmir Nakil Vasıtaları Vergi Dairelerinde ilk kez MÜKELLEF SIRALAMA sistemleri hizmete açılmıştır. Böylece mükellefler vergi dairesinde, girişte aldıkları numara ile işlemlerini yapabilmektedirler.

Proje birden fazla dönemde gerçekleştirilmiş olup, Vergi Dairesine gelen mükelleflere daha iyi ve kesintisiz hizmet verme çalışmaları devam etmektedir.

Akıllı Form Okuma Teknolojileri Kullanımı

Denetim ve istatistik amaçlı olarak, Muhtasar, Gelir ve Kurumlar Vergisi  beyannameleri mükelleflerinden iki örnek alınmakta,  bir örnek mükellefin vergi dairesindeki dosyasında kalırken,  diğer örneği Emek ve MARBİM ( İstanbul Marmara  Bilgi İşlem) Merkezlerine gelmekte ve  bilgi girişleri yapılmaktadır. A,B,C Formlarının bilgi girişleri de Maltepe bilgi  işlem merkezinde yapılmaktadır. 

Daha öncesinde, bir bilgi giriş personeli günde ortalama 50-60 adet beyanname girişi yapabilmekteydi. Yapıldığı dönemin teknolojisine göre başarılı olan bu yöntem yerine teknolojik olanaklardan yararlanmak üzere,  1998 yılında, Emek, MARBİM’ (İstanbul) ve Maltepe bilgi işlem merkezlerinin   her birine 4 adet tarayıcı satın alınmıştır. Bu teknoloji ile  beyannameler tarayıcılardan geçirildikten sonra,  katlara taşınmamakta, memurların önüne yalnızca doğrulanması amacıyla görüntüleri gelmektedir.Bu yeni teknoloji ile bir memurun ortalama beyanname giriş sayısı bugün itibariyle ortalama 300-400’e çıkarılmış ve beyanname giriş sayılarının artmasıyla, sonuçlar aynı yıl içerisinde alınmaya başlamıştır.

Şu anda, söz konusu bilgilerin, otomasyona geçen vergi dairelerinde memurların bilgisayar ekranlarına  gelmesi için çalışılmaktadır.  

Gelirler Genel Müdürlüğünün Internet sayfasında, özet sonuçları,  Türkiye Geneli  Beyanname  Özetleri başlığı ile yayımlanan bu bilgilerden, vergi kanunları değişiklerinde, vergi incelemeleri kriterlerinin belirlenmesinde ve vergilerin incelenmesinde yararlanılmaktadır.

Kobinet

KOBINET, e-Ticaret işlemlerinin geliştirilmesini sağlamak üzere, KOSGEB'in koordinasyonunda KOBİ'lere yönelik Sivil Toplum Kuruluşlarının "bilgi sağlayıcı" kuruluş olarak yer aldığı bir bilgi ağı olup, Nisan 1998 yılında hizmete girmiştir. Halen KOBİNET'teki Bilgi Sağlayıcı Kuruluş sayısı 36 olup ayrıca 11.100 işletme KOBİNET üyesidir. KOBİNET'e üye işletmelerin temel profil bilgileri, bir Web sayfası aracılığıyla Türkçe’nin yanı sıra İngilizce, Almanca, Fransızca, İtalyanca, İspanyolca olarak da yayınlanmaktadır. İşletmeler kendi üye kayıtlarını KOBİNET'in http://www.kobinet.org.tr adresinden gerçekleştirebilmekte bunun yanı sıra gerektiğinde, kendilerine verilen kullanıcı kodu ve şifre sayesinde bu bilgileri değiştirebilmektedirler. KOBİNET'e üye olabilmek için Internet abonesi olunması gerekli değildir, KOSGEB işletmelere gönderdiği Internet Explorer ve onun yükleme talimatıyla ve dial-up bağlantıyla erişimi sağlamaktadır.

 KOBİNET'in üyelerine sunduğu önemli hizmetlerden birisi de  Web-Posta hizmetidir. Bunun yanısıra Web sayfasını kendisi hazırlayan işletmelere Web kurulum hizmetleri de verilmektedir. KOSGEB  bu hizmetler için KOBİ'lerden herhangi bir ücret talep etmemektedir.

KOBİNET'in yukarıda değinilen Web sitesinde ekonomi ve iş dünyasına yönelik oldukça zengin bilgiler de bulunmaktadır.

GİMOP ( Gümrük İdaresinin Modernizasyonu Projesi )

Dünya Bankası kredisi ile finanse edilen Gümrük İdaresinin Modernizasyonu projesi kapsamında geliştirilen BİLGE Yazılımı 1998 yılında Atatürk Havalimanı Gümrük Müdürlüğünde pilot olarak başlatılmıştır. GİMOP Projesinin amacları;

·        Ticaret erbabına daha iyi hizmet verilmesi,

·        Gümrük mevzuatının yeknesak uygulanması,

·        Gümrük denetimlerinin seçici ancak daha etkin yapılması,

·        Daha etkin vergi tahsilatı,

·        Dış ticaret istatistiklerinin daha etkin üretilmesi,

·        Personel kaynağının daha iyi kullanılması,

dır.

Projenin yaygınlaştırılma aşamasının pilot grubu olarak tespit edilen bölümünde yeralan Esenboğa Gümrük Müdürlüğünde uygulama 29.05.2000 de başlatılmıştır. 15.10.2001 tarihi itibariyle, proje takviminden sapma olmaksızın 55 Gümrük Müdürlüğü ve 15 Gümrük Başmüdürlüğü otomasyon kapsamına alınmıştır. 2000 yılı sonunda 60’ı aşkın Gümrük İdaresinin otomasyona geçirilmesi planlanmaktadır.

Otomasyona geçirilen idareler işlem hacmi yoğunluğu olan idareler olup, bugün itibariyle ithalat ve ihracat; işlemlerinin %98-99’u bilgisayarlı gümrük idarelerinden yapılmaktadır.

Ayrıca, otomasyona geçen idarelerde elektronik gümrük adı verilen uygulamalar da hayata geçirilmektedir. Bu çerçevede; yükümlülerin hem Internet aracılığıyla hem de Elektronik Veri Değişimi (EDI) adı verilen yöntemle, gümrüğe gelmeksizin beyanname tescil etmeleri olanaklı kılınmıştır. 1999 yılı sonunda geçilen EDI uygulaması ile toplam beyannamelerin % 36 ‘sı elektronik yolla tescil edilmiştir.

DMO Elektronik Satış Sitesi

DMO, stokları dışındaki ürünler için, 1991 yılından itibaren başlattığı Kataloğla Satış uygulaması yanında, Internette açılan web sitesinde, Sanal Katalog yoluyla da satış yapma aşamasına gelmiştir. Bu şekilde serbest piyasa ekonomisinin tam rekabet, katılımcılık ve şeffaflık gereklerini faaliyetlerinin her alanında gözeterek, ihale duyurularını da Internet ortamında herkesin bilgisine sunmaya başlamıştır.

Elektronik Satış sitesi üç bölümden oluşmaktadır. Elektronik satış , İhale duyuruları ve Devlet Malzeme Ofisi hakkında genel bilgiler. Elektronik satış bölümünde 5000 çeşit ürünün teknik özellikleri, resmi ve fiyat bilgileri ile bazı ürünlerin teknik özelliklerinin mukayesesi için tablolar yer almaktadır. Satış sitesi tüm Internet kullanıcılarının ziyaretine açıktır ancak, sadece kayıtlı müşterilere verilen şifre ile sipariş verme imkanı bulunmaktadır. Sipariş verildikten sonra ilgili Bölge Müdürlüğü siparişi değerlendirir. Müşteriye sipariş aşamasında sistem tarafından sipariş takip numarası verilir. Müşteri bu numara ile siparişin gerçekleşme aşamasına kadar olan gelişmeyi takip eder; Bölge Müdürlüğü ile siparişi hakkında mesajlaşabilir. İstenilen ürün miktarının ilgili Bölge Müdürlüğünce karşılanabilmesi durumunda müşteriden paranın belirtilen banka hesap numarasına yatırılması ve gerekli bilgilerinin girilmesi istenir. Müşterinin ödeme işlemini gerçekleştirmesi durumunda siparişin faturası kesilerek malzeme sevk edilir.

Elektronik Satışın birinci aşaması uygulamaya geçmiş durumdadır. İkinci aşamasında kamu kurum / kuruluşlarına ödeme kolaylığı için satın alma kartı uygulamasına geçilmesi planlamıştır. Bu konu ile ilgili Hazine Müsteşarlığı bünyesinde kurulan e-Ticaret Koordinasyon Kurulu ile irtibat halinde bulunulmakta ve çalışmalara devam edilmektedir.

İhale duyuruları bölümünde Ofisin yapmış olduğu tüm ihale duyuruları yayınlanmaktadır. İkinci aşama olarak, yasal düzenlemeler tamamlandıktan sonra, ihalelerin Internet üzerinden yapılması düşünülmektedir.

Diğer bölümde, Devlet Malzeme Ofisi hakkında genel bilgiler sunulmaktadır. Burada, Tüm Merkez ve Taşra Teşkilatı hakkında bilgiler verilmiştir. Müşterilerin nasıl malzeme alacakları, kimlerin malzeme alabileceği gibi konular ve ilgili genelgeler açıklanmıştır. Devlet Malzeme Ofisinin Yıllık İç ve Dış Tedarik planı burada açıklanmaktadır. Ofisin, kayıtlı 60,000 müşterisi bulunmaktadır.

BEOS (Bağ-kur Eczane Otomasyon Sistemi)

Türkiye'de uygulamaya konan ilk e-devlet projeleri arasında sosyal güvenlik kuruluşlarının gerçekleştirdikleri özellikle dikkat çekiyor. Devlete uzun yıllar hizmet etmiş emeklilerin sağlık işlemlerinin etkin olarak takibine olanak sağlayan e-devlet uygulamaları, kısa bir süre önce devreye girdikleri halde sundukları avantajlar ve kolaylıklar sayesinde kullanıcılar tarafından hemen benimsendiler. Bu uygulamalardan birisi olan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bağ-Kur Genel Müdürlüğü Eczane Otomasyonu Sistemi (BEOS), kısa bir süre önce devreye alınan, kısa sürede benimsenen ve kurumun sağlık harcamalarında büyük bir tasarruf sağlayan projelerden.

Türkiye’nin üç sosyal güvenlik kuruluşundan birisi olan Bağ-Kur Genel Müdürlüğü, işleyişini etkinleştirmek, sağlık harcamalarından tasarruf etmek, büyük meblağlara ulaşan sağlık ödemelerini düzene sokmak ve her gün ortalama 150 bin reçetenin takibini etkin olarak gerçekleştirmek için son derece kapsamlı bir e-devlet projesi geliştirmiş bulunuyor. Bağ-Kur Genel Müdürlüğü Eczane Otomasyonu Sistemi (BEOS) adlı proje, Bağ-Kur’un vatandaşa ulaştığı noktada muazzam bir değişim yaşadığını göstermesi açısından büyük öneme sahip

Sistemin işleyişi

 Bir Bağ-Kur emeklisinin eczaneye girmesinden itibaren Bağ-Kur Eczane Otomasyonu Sistemi’nin (BEOS) işleyişi şöyle: Tipik bir internet uygulaması olan sistemde eczane sahibi eczanesindeki PC'yi bir internet servis sağlayıcısı aracı-lığıyla internete bağlıyor. Eczacı Bağ-Kur'un web sayfasına ulaştığında bankacılık uygulamalarında olduğu gibi kurumun uygulamasına giriyor, ekranlardan seçimlerini yaparak ilaç, fiyat bilgisi, Bağ-Kur'a kestiği faturalar, vb bilgilere ulaşıyor ve reçeteyi yolluyor. Bağ-Kur'un sisteminde çok geniş bir veri tabanı bulunuyor. Reçete, bu veritabanında borç, doz, eşdeğer ilaç gibi çeşitli kontrollerden geçiriliyor ve karşılığında emekli için provizyon veriliyor. Ayrıca Bağ-Kur'un eczacıya bu ilaçlar karşılığında ne kadar ödeme yapacağını da ekranda aynı anda belirtiliyor. Eczane açısından iyi tarafı, Bağ-Kur bunu öder mi ödemez mi tereddüdü ortadan kalkıyor. Hem ne kadar alacağını biliyor, hem de ilaçta bir problem olup olmadığını görüyor. Sistem şu anda 15 bini aşkın eczane ile tüm Türkiye sathında kullanılıyor.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bağ-Kur Genel Müdürlüğü’nün sitesi [www.bag-kur.gov.tr], Türkiye’de devlet kuruluşlarının internetin olanaklarından yararlanma konusunda ciddi bir mesafe kaydettiklerini açıkça gösteriyor. Emekliler kurumun sitesinden pek çok işlemi yapabiliyorlar.

BEOS'tan yararlanmak isteyen eczaneler için sitenin ilgili bölümüne girmek ve gerekli işlemleri yapmak yeterli. Sistem, eczanenin bilgisayarına kendisini otomatik olarak kuruyor. Eczaneler, sistemden yararlanarak bir dizi avantaja kavuşuyorlar. Kurum ile eczaneler arasındaki işlemler hız kazanıyor, ödemelerde etkinlik sağlanıyor.

T.C. Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü Sağlık Projesi  www.emekli.gov.tr

Sağlık harcamalarında yıldan yıla görülen hızlı artış nedeniyle  iş yükünün azaltılması ve  etkin  denetimin  sağlanarak  büyük  oranlara  ulaşan  mali  kayıpların  giderilmesi  amacıyla 1994  yılında  sağlık  projesi  başlatılmıştır.  Hedef,  bütün  sağlık  kuruluşlarında  yapılan tedavilerin bilgisayar ortamında takibinin yapılması ve standart bir yapının oluşturulmasıdır.

Proje yıllar itibariyle bölüm bölüm devreye alınmış olup, son bölümünü teşkil eden ve kontrol mekanizmasının  rasyonel  çalışmasını sağlayan  akıllı kart  uygulamasına  geçilmesi  ile sonuçlandırılacaktır.

  Projenin temel amaçları şu şekilde özetlenebilir:

• Sağlık giderlerinde tasarruf sağlamak,

• şahıs bazında işlem takibi,

• Harcama kalemlerinin tesbiti,

• Sağlık tedavilerinde standart yapı oluşturmak,

• Avrupa Birliği ve Dünya Sağlık Örgütü standartlarını uygulamak,

• Çalışmalarda rasyonelliği sağlamak,

• Dosyasız çalışma ortamına geçmek,

• Kişisel hataları önlemek,

• Denetim mekanizmasına anında yardımcı olmak,

• İstatiksel bilgi elde etmek. 

Projenin Gelişimi

 1994 yılında başlatılan proje aşağıda belirtilen şekilde aşama aşama devreye alınmıştır. 

a. Kişisel bilgilerin bilgisayara aktarılması ve genel işlemler 

 1994  yılında  sağlık yardımından  faydalanan  1.700.000  kişinin  karne,  diş,  optik  ve takipli  tıbbi  malzeme  bilgileri  bilgisayar  ortamına  alınmıştır. Belirtilen işlem yaklaşık  2 yıl içerisinde  300  kişi  ile  gerçekleştirilmiştir.  Bu  dönemden  itibaren  bilgisayar  kaydına  alınan kişilere ait  evrak girişinden  ödeme  işlemine  kadar  geçen  bütün  aşamalar  bilgisayardan yürütülmeye başlanmış, kişilere istedikleri yerden dosyasız hizmet verilmeye başlanmıştır. 

1995  yılından  itibaren  tıbbi  malzemelerin  kodlandırılması yapılmış,  firma  ve  alt bayileriyle sınıflandırılarak bilgisayar ortamına alınmıştır. 1996 yılında Türkiye.de imal edilen ya da ithal edilen 8.500 ilacın bilgisayar kaydına alınmasına  başlanmıştır.  İlaç  firmalarıyla doğrudan  bağlantıya  geçilerek  barkodu  ve  fiyat bilgileri elde edilmiştir. Bu bölümde rapor kapsamı, ödemeye ilişkin bilgiler ve vademecum bilgileri bilgisayar ortamına alınmıştır.

b. On-line Eczane Denetimi  

Sağlık Projesinin alt yapısını oluşturan bilgi temeli hazırlandıktan sonra, ilaç ve reçete işlemlerinin  on-line  yapılmasını sağlayacak  donanım ve yazılım çalışmalarına  hız verilerek tamamlanmış ve proje ilk olarak 1997 yılında Ankara.da pilot olarak başlatılmıştır. Deneme ve test işlemleri  tamamlandıktan  sonra  1998  yılında  ülke  bazında uygulamaya  geçilmiştir.Halen uygulama kapsamında 17.447 eczane çalışmaktadır. Eczanelerin çalışma  şekli  internet  ve  çevrimli  ağ  olmak  üzere  iki  şekildedüzenlenmiştir. Eczacı istediği yöntemi ya da her iki yöntemi birlikte kullanabilmektedir. 

c. On-line Optik Denetimi  

1999  yılında  on-line  optik  uygulamasıyla  ülke  çapında  anlaşmalı  optikçiler  devreye alınmıştır.  Optikçiler  de   Eczanelerle  aynı  yöntemi  kullanarak  çalışmayı  sürdürmektedirler. Bugün 2.090 optikçi on-line çalışmaktadır.

d. On-line Özel Sağlık Kurumları Denetimi  

1999  yılında  optik  uygulamasıyla  beraber  özel  anlaşmalı sağlık  kuruluşları (Görüntü merkezleri vakıf  ve  dernek  hastaneleri  tetkik  ve  tahlil  laboratuvarları  gibi)  için  de  internet tabanlı uygulama başlatılmış olup, bugün 475 kuruluş on-line çalışmaktadır.

Bu grupta özellikle vakıf ve dernek hastaneleriyle on-line ve toplu bilgi gönderilmesi şeklinde çalışma sürdürülmektedir. 

e.  On-line Fakülte ve Devlet Hastanesi Denetimi

 2001  yılı  sonlarında  hastane  işlemlerinin  kişi  bazında  kayda  alınması  ve  hak  sahibi kontrolü yapılması amacıyla üç üniversite hastanesinden pilot çalışma başlatılmıştır. 

2002  yılı  başında  özellikle  üniversite  hastaneleri  için  uygulamayı  tanıtıcı  ve  bundan sonraki aşamaların  anlatıldığı  seminer  düzenlenmiş ve beş  üniversite  hastanesiyle  de  bilgi alış-verişi yapılması üzerine çalışma başlatılmıştır.

 Projenin  son  bölümünü  oluşturan  akıllı  kart  uygulamasıyla  ilgili  olarak  2000  kişiyi kapsayan  bir  pilot  çalışma  yapılmıştır.  2001  yılı Eylül-Aralık  ayları  arasında  yürütülen uygulamayla  hasta,  hastane,  tetkik  ve  tahlil  ile  eczane  işlemleri  tamamen  kart  üzerinde yürütülmüş, proje bir üniversite hastanesiyle Sandık polikliniği kullanılarak uygulanmıştır.

Sanal Sigorta Müdürlüğü

Türkiye’deki sosyal güvenlik kuruluşlarının en büyüğü olan Sosyal Sigortalar Kurumu, bu yılın başında İnternet sitesini baştan aşağıya yeniledi. “Sanal Sigorta Müdürlüğü” olarak adlandırılan yeni SSK portal’ı mükelleflerin sigorta müdürlüklerine başvurarak öğrenebildikleri her şeyi barındıran 30 bin sayfalık muazzam bir bilgi içeriğine sahip. Dört ayda 4 milyon ziyaretçinin başvurduğu, günde 50 bin hit ile e-devlet uygulamaları arasında ziyaretçi rekorunu elinde bulunduran SSK portal’ı, Türkiye’nin parlak geleceğinin bir anlamda habercisi niteliğinde.

Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK), milyonlarca sigortalıya ve sigorta emeklisine sunduğu hizmetlerin kalitesini yükseltmek, hızını artırmak, emekten ve zamandan tasarruf sağlamak için bu yılın başında sitesini baştan aşağıya yenileyerek son derece kapsamlı bir kurumsal portal haline getirdi. Türkiye’nin en başarılı e-devlet uygulamalarından birisi olarak kabul edilen ve “Web’de Sanal Sigorta Müdürlüğü” olarak adlandırılan portal, birkaç ay gibi kısa bir süre içinde 4 milyon kişi tarafından ziyaret edilerek ve günde ortalama 50 bin ziyaretçi sayısı ile e-devlet uygulamaları arasında hit rekoru kırdı.

  Sanal Sigorta Müdürlüğünde yer alan bilgiler aşağıda sıralanmıştır.

A-Sigortalı Hizmet Dökümü (Sigortalı Çalışmalarım Ne Kadar? Çalışmalarım Kuruma Bildirildi mi?)

 Sigorta sicil numarasını girerek sigortalıların;

a-Kimlik bilgilerini,

b-İlk işe giriş tarihlerini,

c-Çalıştıkları işyerlerini,

d-Bildirilen gün sayılarını,

e-Kazanç tutarlarını,

f-İşe  giriş  çıkış tarihlerini öğrenme  imkanı getirilmiş  bu  suretle  günde  50.000  ayda 1.000.000  vatandaşımızın  sigorta  il  müdürlüklerinde  kuyrukta  beklemeleri  önlenmiş  ve zaman  ve  emek  tasarrufu  sağlanmıştır.  4  ayda  4.000.000  kişi  siteyi  ziyaret  etmiştir.

Yaklaşık 120 trilyon TL..lik iş gücü kaybı önlenmiştir.

 B-  Otomatik  Hesaplayıcılar (Ne Zaman Emekli Olurum?  Prim Gecikme Zammım Ne Kadar?)

 Kuruma  kişilerin  ne  zaman  emekli  olacakları,  ne  kadar  aylık    ya  da  ödenek  alacakları, işverenler  için  primlerinin  ya  da  borçlarının  ne  kadar  olacağı  konusunda yazılı  ya  da  sözlü olarak  yılda  yaklaşık  100.  000  civarında soru gelmektedir. Bu soruları  cevaplamak  için kişilerin  kullanımına  otomatik  hesaplayıcılar  sunulmuştur.  Bu  suretle  bürokrasi  azaltılmış, kişilerin  en  çok  merak  ettikleri  sorulara  anında  cevap  bulabilme  imkanı  sağlanmaya çalışılmıştır.

 • Erişim Sayfamızı kullanarak ne zaman emekli olurum başlığına tıklandığında emeklilik  tarihinin  Elektronik  Ortamda  tespiti mümkündür.  Ülkemizde  sık  değişen  emekli yasaları nedeniyle bir çok değişken bu tabloya eklenmiştir. 

• İşverenlerin potansiyel prim borcunu  ve  gecikme  zamlarını hesaplayabildikleri bir program da hazırlanmış olup hizmete sunulma aşamasındadır.

• Yine  sigortalıların  ya da hak sahiplerinin kendilerine ödenecek  aylık konusunda bilgi edinebilmeleri için otomatik hesaplayıcı bir program da hazırlanmıştır. 

C-Gelir  Ve  Aylık Almakta  Olanların  Ödeme  Bilgileri(  Bu  Ayki  Emekli  Aylığım Ne Kadar?)

 Kurumumuzdan gelir ve aylık  almakta  olanlar  ile  Almanya.dan  ve  Bulgaristan.dan  aylık almakta  olan  vatandaşlarımız    tahsis  numaralarını  girerek,  o  ay  alacakları  aylık  miktarını, hisselerini, aylık alacakları şubeyi, tarihini ve  diğer bilgilerini öğrenebilmektedir. 

 D-On-Line Başvuru (Mevzuat İle İlgili Sorulara 24 Saat İçinde Cevap)

 Kurumumuz  kapsamındaki  kişilerin Kurumumuzdan dileklerinin;  İnternet  vasıtası  ile alabilmek  için  On-line  Başvuru Formu  eklenmiş  olup,  sadece  erişim  sayfası  ile  bunu göndermek  mümkündür.  Ayrıca,  diğer  programların  kullanılmasına  gerek    kalmaksızın  bu işlemin  kolay  yapılabilmesi  için  Online Başvuru Formları  bu  şekilde  hazırlanmıştır. Online Başvuru Formları kullanılarak  Sigorta  Primleri  Takip ve Tahsilat Dairesi Başkanlığı,  Kısa Vadeli  Sigorta  Kolları  Dairesi  Başkanlığı,  Yurtdışı  İşçi  Hizmetleri  Dairesi  Başkanlığına dilekler iletilebilir. Bu şekilde yapılan başvurular 24 saat içerisinde cevaplanmaktadır.

E- Mevzuat, Formlar Ve Dilekçeler

Bu  başlık  altında,  yukarıda  belirtilen  alt  başlıklara  tıklandığında  konu  ile  ilgili  bilgiye  ve mevzuata  ulaşmanın  yanında  kurumumuz  ile  yapılacak resmi işlemlerde  kullanılacak  tüm formların  bilgisayar  ortamında  kolayca  doldurulabilecek  halleri  ve  formlar  doldurulurken uyulacak  kurallarla  ilgili  açıklamalar  da mevcuttur.    Sitede    sigortaya  kayıt,  sosyal  sigorta yardımlarından  faydalanma  ile  ilgili  yaklaşık  50  kadar  form  ve  dilekçe  word  ortamında mevcuttur. Bu form ve dilekçeler doldurulduktan sonra  ıslak imza ile imzalanıp, normal posta yoluyla kuruma  gönderilebilmektir.

 F- E-Posta İle Dört Aylık Dönem Bordrosunun Alınması

 İşverenlerimizin  sigortalılarla ilgili dört ayda bir verdiği dört aylık sigorta primleri bordrosu e-posta aracılığı ile bordro@ssk.gov.tr adresine gönderilebilmektedir.Ancak  elektronik imza ile  ilgili  yasal  düzenleme  yapılmadığından  kağıt ortamında  verme  zorunluluğu  devam etmektedir. Bu uygulamanın faydası SSK tarafından manuel olarak 4 ay gecikme ile işlenen sigortalı  bilgilerinin  anında girilmesinin sağlanarak sigortalıların işsizlik, hastalık, malullük, yaşlılık  ve  ölüm  sigortasından  sağlanan  yardımlardan    daha  hızlı  biçimde  faydalanmaları sağlanmaktadır. Bu suretle 12.000 işyerinden 890.000 sigortalının bilgileri elektronik ortamda alınmakta ve yaklaşık 100 kişilik işgücü tasarrufu sağlanmaktadır.  

G-Yurtdışındaki Türk İşçileri İçin Erişim Sayfası

 Erişim sitesinde  Almanya başta olmak üzere,  vatandaşlarımızın yoğunlukla çalıştığı yabancı ülkelerin  sosyal  güvenlik,  ikamet  ve  oturma  izinleri  ile  ilgili  mevzuatlar    hakkında  bilgi verilmektedir. Yine ülkemizde bulunan  elçilikler ile yurt dışındaki ateşeliklerimizin iletişim bilgileri  sitede  mevcuttur.  Yine  ülkemizin  diğer  ülkelerle  imzaladığı sosyal güvenlik sözleşmeleri  de  sitede  yer  almaktadır. Ülkelere göre  sık  sorulan sorular ve  cevapları  da  kişilerden gelen sorulara göre oluşturulmuştur.  

H-Kurumun Açmış Olduğu İhaleler İle İlgili Bilgiler  

Yönetimde şeffalık ilkesi gereği,  sitede kurumun açmış olduğu tüm ihaleler, bunların teknik ve idari  şartname  taslakları  ile  teknik  ve  idari  şartnameler,  ihale  sonuçları  yer  almaktadır. Yine sağlık  rehberi  kısmında  kurumun  dışarıdan  hizmet  aldığı  yerlerin    iletişim bilgileri, hizmet  satınalınması  için  gerekli  mevzuat  ve  sözleşme  örneği  ve  başvuru formları  da mevcuttur.

 I-Görme Engelliler  İçin Erişim Sayfası

 Ülkemizdeki 500.000 civarındaki görme engelli dikkate alınarak  görme engelliler için sesli erişim sayfası  oluşturulmuştur.  Site  program  aracılığı  ile    sesli  olarak okunabildiği  gibi  ses kayıtları ile  görme özürlü vatandaşlarımıza hizmet verilmektedir. 

 TAKBİS

Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce oluşturulan mülkiyet bilgileri, bir başka ifadeyle tapu ve kadastro bilgileri, arazi ve arazi üzerindeki taşınmazlar ile ilgili işlem yapan veya yapılan işlem nedeniyle oluşan vergi-harç alımından sorumlu olan tüm kurum/kuruluşların yaptığı yatırım, mühendislik, maliye ve bankacılık hizmetlerinin temel güncel ve güvenilir bilgi altlığını oluşturmaktadır.

Bugüne kadar, kurum içinde uygulama standardı getirilememesi, manuel ortamdan sayısal ortama istenilen nitelikte taşınamaması ve bu amaç için gerekli mekansal bilgi sistemin kurulamaması nedeniyle kurum içinde veri standardı ve entegrasyonu sağlanamamış, mevcut  veriler yeterli güvenilirliği sağlayamadığından ilgili kurum ve kuruluşlarla paylaşılamamıştır. Bu nedenle, ülke genelinde çeşitli kurumlar tarafından yapılan arazi ve araziye yönelik faaliyetler için gerekli veri ihtiyaçları, uygulama farklılıklarından kaynaklanan veri dönüşüm sorunları nedeniyle ayrı ayrı giderilmeye çalışılmış, bu şekilde  yapılan veri tekrarları nedeniyle de milyonlarca doları bulan kaynak israfına neden olunmuştur.

Tapu ve Kadastro Bilgi Sistemi veya kısaca TAKBİS, öncelikle kurum içi uygulama standardı  oluşturmak, paylaşılabilir ve değerlendirilebilir veri üretmek, üretilen verileri kurum içi ve dışı kullanıma sunmak üzere ortaya çıkmış önemli ve öncelikli bir ‘e-devlet’ projesidir.  ,ve veri kaybı olmaksızın  tüm vatandaşlar arazileri ile ilgili bilgilere erişebilecek ve gerçekleştirecekleri uygulamaları etkin bir şekilde Internet üzerinden gerçekleştirebilecektir.

Meydana gelecek yoğun nüfus artışı, şehirleşme ve sosyo-ekonomik gelişmeye paralel olarak talep ve işlem sayısında, tapu ve kadastro hizmetlerinden sağlanan harç miktarlarında önemli artışlar olacak, bu işlemler ve alınan harçlar bilgisayar ortamında kayıt altına alınacak, doğrulukları ve hareketleri ilgili birimler tarafından kontrol edilebilecektir.

Değişik kuruluşlarca, harita bilgilerinin, değişik kaynaklardan, değişik standart ve formatlarda tekrarlı olarak toplanması; emek, zaman ve ekonomik olarak çok büyük kayıplara neden olmaktadır. Bu kaybın yanısıra, tutarsızlık ve güvensizlik de söz konusudur. Bu nedenle, sayısal tapu-kadastro bilgileri için, hem veri toplama, hem de veri değişimi içeren Sayısal Coğrafi Bilgi Standartları oluşturulmuş olup, bu standartlar, kurumlararası veri değişim işlemlerinde önemli katkılarda bulunacaktır.

Vergi kaybının önlenmesi ve taşınmaz mallar ile ilgili işlemlerin gerçek değerleri üzerinden yürütülmesi için, taşınmaz malların gerçek değerlerini belirleyecek mülkiyet değerlendirme ve sigorta sistemi için TAKBİS önemli bir altlık olacaktır. Böylece gayrimenkulün değer artışının, enflasyon oranlarının hesaplanmasında etkin olarak kullanılması söz konusu olabilecektir.

TAKBİS projesi kapsamında oluşturulan veriler aşağıda belirtilen kurumların faaliyetlerinde bilgi altlığı olacağından ve doğru-güvenilir bilgi eksikliği nedeniyle hayatiyet kazandırılmamış kamu projelerini tetikleyeceği ve hızlandıracağından, TAKBİS tipik bir kartopu projesidir. TAKBİS verilerini kullanacak kurumlar ve kullanma amaçları özetle aşağıda açıklanmıştır. Buna göre, TAKBİS verileri;

· Adalet Bakanlığınca, taşınmaz ihtilafları ile ilgili davalarda ve icra işlemlerinde,

· Maliye Bakanlığınca, Hazine arazilerinin belirlenmesi ve taşınmazlara ilişkin tasarruflardan kaynaklanan vergi takiplerinde,

· Belediyelerce, kent planlamalarında ve Kent Bilgi Sistemi oluşturma çalışmalarında,

· Tarım Bakanlığınca yürütülen çeşitli tarımsal planlama çalışmaları, Çiftçi Kayıt Sistemi ve toprak reformu faaliyetlerinde,

· Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca, anılan bakanlık tarafından yürütülen bayındırlık, imar, istimlak ve afet önleme çalışmalarında altlık olarak,

· Ulaştırma Bakanlığınca, karayolları, demiryolları vb. yol güzergâhların belirlenmesi ve kamulaştırma çalışmalarında,

·  Orman Bakanlığınca, orman kadastrosuna yönelik hizmetler için,

· Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca, sanayi ve ticarete yönelik planlama faaliyetleri için,

· Kültür ve Turizm Bakanlığınca, SİT alanları ile kültür ve turizme yönelik çalışmalarda,

·  Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca, baraj yerleri, enerji nakil hatları vb. çalışmalarda,

·  Çevre Bakanlığınca, çevre faaliyetlerinde,

·  Harita Hizmet Sektörünce, çeşitli amaçlar için hazırlanan haritalama çalışmalarının alt yapı bilgisi olarak,

· Milli Savunma Bakanlığınca, Askeri Emlak Bilgi Sistemin oluşturulmasında altlık olarak,

· İstihbarat birimlerince, zaman içinde belli bölgelerde yabancı uyrukların taşınmaz edinimlerinin izlenmesinde,

· Emniyet Genel Müdürlüğü ve Mali Suçlar Araştırma Kurumunca, mal varlığı araştırmaları ve kara para hareketlerinin taşınmaz sektöründeki yansımalarının tespitinde kullanılabilecektir.

Sonuç olarak TAKBİS gibi tüm kullanıcılara açık bir altyapı projesinin hayata geçirilmesi vatandaşa internet üzerinden kolay ulaşılabilir bir hizmet sağlayacak, vatandaşı bilgisayar kullanımına ve hızlı bilgi iletişimine özendirecektir. Bunun yanında projenin gerçekleşmesi, Tapu Kadastro Bilgi Sisteminden yararlanacak kamu kuruluşlarının daha etkin bir şekilde verilere ulaşmasını mümkün kılmakla irlikte kendi projelerini de hayata geçirmeleri açısından tetikleyici bir etki yaratacaktır. Ayrıca TAKBİS'den elde edilecek veriler sayesinde bir çok veri tekrarı önlenecek ve kurumlar bağımsız olarak çok daha maliyet etkin bir şekilde projelerini hayata geçirebileceklerdir.

ULAKBİM

Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi 1996 yılında TÜBİTAK Başkanlığı'na bağlı bir hizmet birimi olarak kurulmuştur. ULAKBİM'in amacı, üniversiteler ve araştırma kurumları arasında etkileşimli bir bilgisayar ağı kurmak, işletmek, bilgi üretimine yardımcı olacak nitelikte bilgi teknolojileri desteği sağlamak ve bu ağ üzerinden Türkiye'nin bilgi üretimine yardımcı olacak bilgi hizmetleri sunmaktır.

1) ULAKBİM, Türkiye'deki tüm üniversite ve araştırma kurumlarını uluslararası bilgi otoyollarına bağlayan sistemi kurup işletmekte ve ulusal bilim ve teknoloji üretim sisteminin elemanları arasında etkileşimli bilgisayar ağını geliştirmektedir.

2) ULAKBİM Cahit Arf Bilgi Merkezi, Türkiye'deki akademik bilgi üretimine yardımcı olmak üzere elektronik ve geleneksel yollarla bilgi hizmetleri vermektedir.

Ulusal Akademik Ağ : ULAKNET

ULAKBİM'in iki ana faaliyet alanından birini oluşturan Ulusal Akademik Ağ (ULAKNET), Aralık 2000 tarihi itibariyle toplam 120 den fazla noktadan yaklaşık 80 Üniversite ve Kurum'a Internet erişimi sağlamaktadır. 1998 yılı sonunda toplam 2,5 Mbps olan ULAKNET'in yurtdışı bant genişliği Temmuz 1999'da toplam 9(6/3, 6Mbps geliş, 3 Mbps gidiş yönünde) Mbps, Ocak 2000'de toplam 14(10/4) Mbps, 15 Ağustos 2000 tarihinde de 48(42/6) olmuş 2001 yılı içinde de 60 (50/10) Mbps değerine ulaşmıştır. Bu gelişme toplam kapasitede 1998 yılına göre 24 kat, 2000 yılı başına göre de 4,2 katlık bir artışdır. ULAKNET'in yurtdışı/ulusal bağlantı kapasitesi oranı 1998'in yaklaşık 1/15 oranından 1999 yılında 1/7 oranına yaklaştırılmış, 2000 Ağustos sonrasında 3/5, 2001 yılı sonu itibarı ile de 4/5 olmuştur. Toplam kapasite Aralık 2001'de 80 (64/16) Mbps olacaktır. ULAKNET IP kullanım istatistiklerinden hareketle yapılan çalışma sonucunda 70.000'in üzerinde bilgisayarın Ağ'a bağlı olduğu ortaya çıkmıştır. Bu sayı ile toplam bir milyonun üzerindeki hedef kullanıcı kitlesinin (bağlı uçlardaki öğretim elemanları, araştırıcılar, yüksek öğrenim öğrencileri ve diğer personel) yaklaşık yarısına hizmet götürüldüğü düşünülmektedir. Bu sayı, Türkiye Internet kullanıcılarının toplamının yarısına yakınını ifade etmektedir.

 TÜRKİYE ULUSAL ENFORMASYON ALTYAPISI ANA PLANI(TUENA)

Ulaştırma Bakanlığı destek ve finansmanı ile TÜBİTAK-BİLTEN tarafından yürütülen bu projede alan çalışmalarına 1998 yılında başlanmış ve 2000 yılında güncelleme çalışmaları ile birlikte tamamlanmıştır.

Çalışmada Kamu Bilişim Teknolojileri altyapısı da belirlenmeye çalışılmış, ancak bu ayrıntılı kamu envanteri çıkarımı amacına yönelik olarak yapılmamıştır.

TUENA çalışması; Belirlenen konu baslıklarında ulusal bir durum tespit çalışması ile bunun çerçevesinde Türkiye’nin 2010 yılına kadar Ulusal Enformasyon Altyapısı konusunda yapması gerekenleri ortaya koyan bir ana plan niteliğindedir.

            Uzun dönemli stratejik planlama ya cevap bulmaya yönelik, tekrarlanabilen bir araştırma paketi niteliğinde olan TUENA projesinde şu temel sorulara yanıt aranmıştır

· Enformasyon teknolojisi alanındaki konumumuz,birikimimiz nedir? (Durum Saptaması )

·   Dünyadaki teknolojik,kurumsal eğilimler ve gelişimin yönü nedir?

( Dünyadaki Eğilimler )

·  Dünyadaki gelişimler ışığında gelecekte ülkemizdeki gereksinimler ve talepler neler olacaktır, nasıl karşılanabilir? ( Altyapı planlaması )

· Enformasyon teknolojisi altyapısının kurulmasında ulusal katkıda bulunabileceğimiz alan, ürün ve hizmetler nelerdir? Bu alanlardaki ulusal katkının payında hangi büyüklüklere ulaşılabilir? ( Ulusal Katkı Payı Belirleme, Hedef Belirleme)

· Enformasyon teknolojisi alanında nasıl bir kurumsal yapılanma ile öngörülen hedeflere ulaşılabilir? ( Kurumsal Yapılanma )

TUENA projesi, 2000 yılında Cumhurbaşkanlığı’nda yapılan bir Sanal Temel Atma töreniyle kamuoyuna duyurulmuş ve planın devletteki işleyişi resmi olarak başlatılmıştır.

TUENA projesi kapsamında son bilgi güncelleme çalışması 2000 yılı Ağustos ve Eylül aylarında yapılmış, sonuçları da aynı yılın Ekim ayı itibarı ile alınmaya başlanmıştır. Bu çalışma Devlet İstatistik Enstitüsünce belirlenen, bölgeler ve gelir dağılımı gruplarında temsil eden nitelikteki 6000 haneye yönelik olarak yapılmıştır.Çalışmadan elde edilen sonuçların 1997 Ekim ayında elde edilen sonuçlar ile karşılaştırılmasında şu önemli değerlendirmeler ortaya çıkmıştır.

1997 araştırması kapsamındaki bulgulara göre, hanelerde cep telefonu kullanma oranı % 10 iken 2000 yılında bu oran % 50 ‘ye ulaşmış görünmektedir. Buna göre her iki haneden birinde cep telefonu kullanılmaktadır. Bunun yanı sıra 1997’de hanelerde bilgisayar kullanım oranı % 6 iken bu oran 2000 yılında % 12’ ye çıkmıştır. Diğer yandan Internet kullanma oranı ise % 1,2 den % 6,8 oranına çıkmış bulunmaktadır. Ancak, vatandaşlarımızın bilgi teknolojilerinden yararlanma oranının üç yıllık bir süre sonunda bu denli artış göstermesine rağmen Bilişim Teknolojileri kullanım oranının, gelir dağılım ölçeğine göre büyük uçurumlar oluşturduğu da üzücü bir gerçek olarak karşımıza çıkmaktadır. Araştırma bulgularına göre ülkemiz genelinde hanelerde bilgisayara sahip olma oranı % 12 iken, bu oran üst gelir diliminde % 67 ‘ye yükselmekte iken, düşük gelir düzeyinde ise %1’e kadar düşmektedir.

TUENA projesi 2000 yılı Ağustos-Eylül aylarında yapılan bilgi yenileme çalışmasından bu yana bir aktivite göstermemektedir. 2001 yılı itibariyle kapsamsal nitelikte TUENA projesinin görevini üstlenecek yeni bir proje uygulaması da henüz bulunmamaktadır.

EGEV  -Kamu Yararına Bir Özel Teşebbüs Portal Örneği

(www.egev.org)

Ege Ekonomiyi Geliştirme Vakfı (EGEV) tarafından geliştirilen bu proje 1.Ocak.2001 tarihinde başlatılmıştır. Temel amacı, bir bölgesel bilgi portalı ile e-pazar yeri oluşturmak olan bu proje, akademik çalışmalarla da desteklenmiştir.

Bu amaç çerçevesinde, Ege bölgesinde yer alan Sanayi ve ticari kuruluşlar ile, üniversiteler, sivil toplum örgütleri ve kamu kurum/kuruluşları bilgileri ve işbirliği imkanları sağlanmıştır. Çok yönlü ve boyutlu sorgulama tekniği ile kurulan bu portal kullanıcılara etkileşimli iletişim imkanı sağlamaktadır. 5 kişilik bir ekiple bir yılda tamamlanan portalda yüzden fazla tablo, binden fazla veri alanı, haberler ve duyurular yer almaktadır.

İllerde yer alan donanım hariç portalın yazılım tasarruf maliyetinin 250.000 dolar civarında olduğu tahmin edilmektedir. Portalın ;

§    Bilgi alma, KOBİ, tesis, eczane, vb. arama

§    Yatırım yapmak isteyenleri yönlendirme

§  Kaydolmak isteyen bireylerle ilgili bilgilerin tutulması (pazarlama verisi olarak kullanılabilir)

§    Vatandaş – kamu – yerel yönetim – özel sektör etkileşimi ve bilgi paylaşımı

§    Sanayicilerin desteklenmesi

§    Bölgesel planlama

gibi değişik uygulamaları kapsamaktadır. Bunun yanı sıra portalın tasarımı portala kayıtlı işletme ve KOBİ’lerin bilgilerini uzaktan güncellemelerine de olanak sağlamaktadır. 

www.dask.gov.tr

17 Ağustos depreminin ardından zorunlu hâle gelen deprem sigortası için kurulan DASK (Doğal Afet Sigortaları Kurumu), 33 yetkili sigorta şirketi ve acentesini internet tabanlı bir sistemle bir elde topluyor. Sistemdeki sigorta şirketleri DASK nam ve hesabına deprem sigortası yapabiliyor. Sistem sayesinde hasar ihbarı yapılıyor ve önceden yapılmış ihbarlara ait sonuçlar takip edilebiliyor.

www.basbakanlik.gov.tr

            Artık Resmî Gazete, internet üzerinden de okunabiliyor. Osmanlı arşivleri dahil olmak üzere taranan devlet arşivleri de elektronik ortama giriyor.

www.osym.gov.tr

            ÖSYM tarafından yapılan sınavların tarihleri ve sonuçları internet üzerinden kolayca öğrenilebiliyor.

www.egm.gov.tr

            PolNet adı verilen proje, polisin görevinin gerekli kıldığı her türlü bilgiye ulaşmasını sağlayacak. PolNet uygulamaya geçince göz altı süresi kısalacak, deliller daha çabuk toplanarak birimler arası koordinasyon daha çabuk sağlanacak. Parmak izi, DNA analizi, kan ve doku tahlilleri PolNet üzerinden Türkiye'nin her köşesindeki polislere sunulacak. Pasaport, ruhsat başvurusu vb. internet üzerinden yapılabilecek.

www.sporum.gov.tr

            Sürekli güncellenen haberler ve kaliteli fotoğraflarla birlikte, belli aralıklarla yenilenen bir anket, aktüel, eğlence ve sizin için köşelerinin bulunduğu site ayrıca Türkiye spor bilgi bankasını da içeriyor. Bu bilgi bankasından isim, tarih, yer veya olaya göre herhangi bir spor dalında öğrenilmek istenen bilgiye ulaşılabiliyor.

Ve daha da birçok proje ile Türkiye e-devlet olma yolunda ilerlemektedir.